koelemmer foto Frank Stolvoort

maandag 29 juni 2015

Destilleerworkshop en kruidenmarkt ´De Sprenk´

Afgelopen weekend hadden Catharina en ik twee activiteiten op de agenda staan. De workshop lavendel destilleren en deelname aan de kruidenmarkt van ´De Sprenk`, een opleidingscentrum voor herboristen.
Even pauzeren tijdens de workshop
WORKSHOP LAVANDIN DESTILLEREN zaterdag 27 juni
Vanaf 2010 organiseer ik workshops lavendeldestilleren en merk een groeiende belangstelling. Dit jaar hebben we het aantal workshops verdubbeld om in deze behoefte te voorzien. Dit jaar gebruik ik voor het destilleren gedroogde lavandin (BIO) bloemen afkomstig uit Mévouillon in Frankrijk.
Drogende lavandin
Voor de destillatie heb ik 2 Kg lavandinbloemen gebruikt. Deze hoeveelheid zou genoeg zijn om alle deelnemers een flesje vers gedestilleerde lavendelolie mee naar huis te laten nemen.
Nederlandse Lavandinolie
Tijdens de workshop laat ik de deelnemers altijd kennismaken met verschillende geuren om een idee te krijgen van de verschillen in lavendelolie die er zijn.
geursessie

Aan het einde van de workshop  konden we ruim 11 druppelflesjes van 10 mL vullen met verse lavandinolie. We hadden dus een opbrengst van plm 120 mL.
flesjes vullen
In deze workshop, waarvoor de deelnemers van Den Helder tot voorbij Brussel waren afgereisd naar Gilze met belangstelling voor lavendelolie en lavendeldestilleren, viel ons de enorme diversiteit op. Dat maakte voor ons de workshop heel bijzonder en meer dan geslaagd!

KRUIDENMARKT ´DE SPRENK´ zondag 28 juni

Max Niessen van kruidencentrum ´De Sprenk´ had mij al een aantal maanden geleden gevraagd of ik interesse had om op de door hem jaarlijks georganiseerde kruidenmarkt wilde meedoen. 
foto: facebook Puur Aroma
Dat leek mij een prima idee, vooral omdat ik een aantal jaren geleden als bezoeker gezien had dat het een markt is waar mensen staan die hun producten zelf maken en vaak nog op ambachtelijke wijze. Dat is ook waar wij voor staan. Het vervoer erheen vergde van ons als OV-gebruikers wel het nodige regelwerk. Gelukkig konden we via circuitnederland aanvullend vervoer regelen en waren we op tijd aanwezig om onze kraam in te richten.

Max had een prima plek voor ons gereserveerd compleet met een verrijdbare alambiek. Handig om uit te leggen aan de bezoekers hoe de stoomdestillatie in z´n werk gaat.
We hebben de vele belangstellende bezoekers het een en ander verteld over waar INDEKOPERENKETEL voor staat en waar we zo al mee bezig zijn. 
Dat kan natuurlijke het beste door het laten ruiken van onze produkten. Voor deze gelegenheid hadden we dan ook Lariksolie, Douglassparolie, Lavandinolie en Zeeuwse lavendelolie meegenomen.
De kruidenmarkt, die van 10 uur ´s ochtends tot 5 uur ´s middags duurde, leverde ons ook veel gerichte belangstelling op van mensen die al met etherische oliën bezig zijn. Inspirerend om te doen en zeker de moeite waard om ook volgend jaar weer aan deze drukbezochte markt deel te nemen.

maandag 22 juni 2015

Destillatiedag bij De Levensboom 2: Melisse hydrolaat

Voor het middagdeel van de destillatiedag bij De Levensboom vroeg Madeleine mij of het mogelijk was om citroenmelisse-hydrolaat te maken. Het centrum De Levensboom heeft een mooie medicinale plantentuin dus aan versgeplukte citroenmelisse geen gebrek.
Dat leek me een goed idee, om de cursisten ook te laten zien hoe je van verse planten hydrolaat maakt. Het was per slot van rekening een destillatiedag. Na de lunchpauze zijn een aantal deelnemers gaan plukken en had ik onderwijl de koperen destilleerketel en het benodigde glaswerk, wat in de ochtend gebruikt was voor de destillatie van gedroogde Lavandinbloemen, schoon gemaakt.
Foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Hayes
De twee kratjes met citroenmelisse hebben we niet gewogen, maar we hadden zo bij benadering 1,5 - 2 kg vers kruid tot onze beschikking om de ketel mee te vullen.
Foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Haye
Foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Hayes
Na het afplakken met aluminiumtape kon het gas weer onder de ketel worden aangestoken. Na een tiental minuten kwam het heerlijk naar citrus geurende hydrolaat uit de koelemmer druppelen.
De destillatie hebben we zoals dat bij het maken van hydrolaten hoort langzaam uitgevoerd. Het hydrolaat kwam dus niet in straaltjes maar druppelsgewijs uit de koelemmer. Om het proces continue, dus zonder tussentijds aftappen van hydrolaat, te laten verlopen hebben we de florentijnse vaas gebruikt.
Uitleg over CO2 extracten door Madeleine
Na twee uren destilleren hebben ruim 2,5 Liter hydrolaat opgevangen. Voldoende voor Madeleine om alle deelnemers aan de destillatiedag een flesje mee te geven. Ik ben benieuwd wat hun ervaringen en toepassingen zullen zijn. Zoals ik vorig jaar al in mijn blog schreef: is volgens Jeanne Rose expert op het gebied van hydrolaten, melisse hydrolaat, geschikt voor:
This wonderfull fresh, lemonscented water is used for sensitive or aging skin, or sprayed down the throat for many kinds of throat infections 
foto: Kees Kerkhof
Catharina en ik vonden deze dag waarin we 2 destillaties hebben kunnen laten zien meer dan geslaagd. Het enthousiasme van de deelnemers was aanstekelijk en inspirerend. Uit de evaluatie bleek dat wij niet de enigen waren die dat vonden. De deelnemers waren onverminderd positief en waardeerden Madeleine en mij met een 8,5 - 9. Voor herhaling vatbaar dus!

Destillatiedag bij De Levensboom 1: BIO LAVANDIN olie

Madeleine Knapp Hayes had mij begin dit jaar gevraagd om aan een destillatiedag mee te werken.
 Madeleine heeft een centrum voor Complementaire zorg De Levensboom die gevestigd is in Wernhout NB. Ze heeft heel veel ervaring en kennis in het toepassen van etherische olie en hydrolaten in de zorg, en heeft hierover een handboek geschreven voor de professional in de complementaire zorg. 
Het eerste deel van de destillatiedag van afgelopen zaterdag heb ik samen met Catharina verzorgd. Tijdens het tweede deel heeft Madeleine de cursisten kennis laten maken (vooral het ruiken) met etherische oliën die door CO2 extractie zijn gemaakt. We zijn gestart met de destillatie van bio Lavandin uit Mevouillon (Frankrijk) We hebben hiervoor een koperen alambiek van 20 Liter gebruikt.
Uitleg over het stoomdestilleren met een alambiek
In de alambiek was plek voor 900 gram gedroogde lavandin.
Foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Hayes 

Na het afplakken met aluminiumtape, om de ketel stoomdicht te maken, kon de destillatie beginnen. Ik had het water in de destilleerketel al voorverwarmd dus het duurde niet lang voordat de eerste druppels destillaat uit de koelemmer kwamen.
Voor het opvangen en scheiden van de olie en het hydrolaat heb ik gebruik gemaakt van een florentijnse vaas. 
foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Hayes


Het destilleerproces werd met veel belangstelling door de cursisten bekeken en gefotografeerd.
Tijdens de 2 uur durende destillatie heeft Catharina het proces in de gaten gehouden, zodat ik met de cursisten het ochtendprogramma kon afmaken.
GEURSESSIE  foto: Madeleine Kerkhof Knapp-Hayes
In dat programma heb ik de cursisten via een geursessie verschillen en overeenkomsten van verschillende etherische oliën laten ruiken. Dat de deelneemsters aan deze destillatiedag goed bekend waren met etherische oliën bleek al snel omdat ze de synthetische lavendelolie onmiddellijk herkenden aan de ´vlakke´ geur. De zaal zat vol met geoefende neuzen!
Opbrengst lavandin etherischeolie
Al heel snel tijdens het destilleren werd de olie donkerder dan de normale gele kleur van lavandinolie. Aan het einde van de destillatie hield ik een amberkleurige olie over. Of dat te maken heeft met het destilleren in een koperen destilleerketel moet ik nog uitzoeken. Wel weet ik dat als je tijm in koper destilleert dat de olie een rode kleur krijgt.
De totale opbrengst was plm 70 mL zodat alle deelneemsters na afloop van de destillatiedag een flesje verse lavandinolie mee naar huis konden nemen. De etherische olie moet nog wel een maand rijpen voordat het op geur is.

zaterdag 13 juni 2015

LARIKSPROJECT 6 en 7 juni 2015

Chaamse bos NB
De laatste jaren in het voorjaar ga ik het Chaamse bos in om Lariks (Larix decidua) ook wel Europese Lork genoemd te oogsten. Dit jaar had ik via de nieuwsbrief van INDEKOPERENKETEL een oproep gedaan voor meewerkers aan de oogst, het verwerken en het destilleren van de Lariks.
Zaterdag 6 juni had ik twee meewerkers die het hele proces van oogst tot de etherische olie en hydrolaat hebben meegemaakt. Catharina zorgde voor de koffie, thee en een goed gesprek. Het verslag van het Lariksproject 2015 van Catharina kan je lezen op haar website .
foto: Noi Sukawasana
We hebben deze dag 15,5 lariks takjes gehakseld en een deel van de naalden (3kg) is van de takjes geritst.
Dit is vergeleken met het hakselen een tijdrovende bezigheid. Misschien een idee om volgend jaar met hulp van wat meer meewerkers alleen de naalden van de Lariks te gaan destilleren. Dit om te kijken of dat de kwaliteit van olie en hydrolaat ten goede komt.
Lariksnaalden foto: Noi Sukawasana
 Na het vullen en afsluiten van de ketel kon de destillatie beginnen.
Om een goede kwaliteit hydrolaat te maken heb ik boven op de lariks een koperen rooster gelegd.

Hierna kon de ketel worden dichtgemaakt met aluminiumtape om stoomlekken te voorkomen.
Voordat er destillaat overkomt is er al geur waarneembaar. De meewerkers omschreven de geur die ze toen roken als: zoet mandarijn, citrus, terpentijn. 
Tijdens de destillatie heb ik gebruik gemaakt van een scheitrechter ( 500 mL) om de etherische olie van het hydrolaat te scheiden. Daardoor moet je wel alert blijven om de scheitrechter regelmatig af te tappen. Gelukkig had ik meewerkers die het proces nauwlettend in de gaten hielden!
Na in totaal 2 uur (stoom)destilleren hebben we ongeveer 4 liter larikshydrolaat kunnen aftappen. Ik gebruik voor het hydrolaat altijd van tevoren goed gereinigde en gesteriliseerde wijnflessen.
Vullen van hergebruikte wijnflessen met vers hydrolaat

opbrengst Larikshydrolaat na 1 dag destilleren
De ketel hebben we afgeplakt laten staan om de volgende dag ´af te destilleren´. Na een nacht lost het waslaagje van de naalden op en komt er tijdens de tweede destillatie nog een achtergebleven deel van de olie mee. Ik doe dit om de olie zo compleet mogelijk te maken.
Zondag na de koffie hebben we weer ongeveer 16 kg Lariks geoogst en gehakseld en de tweede destillatie uitgevoerd. Na deze destillatie de destilleerketel opgemaakt en de nog stomende lariks verwijderd, om plaats te maken voor vers gehakselde lariks.
Een geleende kruiwagen (dankjewel Corné) om de gedestilleerde lariks af te voeren kwam daarbij goed van pas! Tijdens het destilleren van de tweede lading Lariks kon ik de etherische olie van de zaterdag geoogste Lariks mbv een kleine scheitrechter afvullen in druppelflesjes.
Maandag heb ik de tweede lading Lariks af gedestilleerd. Het Lariksproject 2015 heeft in totaal 40 mL lariksolie en 8 Liter larikshydrolaat opgeleverd. 
Lariks etherisch olie FOTO  Noi Sukawasana
Maar naast deze opbrengst heb ik 2 enthousiaste meewerkers gehad die de nodige kennis over het stoomdestilleren hebben opgedaan. Het was zoals Catharina op haar website schrijft: genieten naast de ketel , en zeker voor volgend jaar voor herhaling vatbaar!